W dniu 8 marca 2012 w Sali obrad Urzędu Miasta Krakowa odbyła się debata akademicka pt. „Dlaczego pamiętamy o żołnierzach wyklętych?” w ramach „Krakowskich debat z młodzieżą o historii”. W debacie udział wzięła drużyna IV Liceum Ogólnokształcącego im K. K. Baczyńskiego w Olkuszu w składzie Wojciech Kowalski, Bartosz Wiśniewski, Kamil Cupiał i Karol Piłka. Naprzeciw nim stanęli uczniowie IV Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Krakowie. Debata została podzielona na cztery panele tematyczne dotyczące: postaw żołnierzy i polityków polskich wobec sowieckiego zniewolenia w latach powojennych, konsekwencji oraz sensu dokonanego wyboru w latach 1945 – 1963, jak i znaczenia oporu niepodległościowego w perspektywie wielopokoleniowej.
Debatowicze, przy wypełnionej przez rówieśników Sali, prowadzili dwu i półgodzinny pojedynek słowny na argumenty i oceny postaw ludzi żyjący w tamtych trudnych czasach. Młodzież z Olkusza prezentowała postawy polityczne m.in. popieranego wówczas przez ogół społeczeństwa premiera Stanisława Mikołajczyka oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego, a także działań podejmowanych przez cztery zarządy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Strona przeciwna prezentowała postawy przyjęte przez „Żołnierzy Wyklętych” na terenach RP. W trakcie wystąpień wywiązała się ciekawa historyczna dyskusja na temat sytuacji RP w latach 45 – 56, między młodymi ludźmi, która pokazała, że uczniowie olkuskiej szkoły wykazali się znaczną przewagę nad krakowską szkołą pod względem wiedzy historycznej jak i dokonanej analizy sytuacji politycznej w kraju.
Na zakończenie debaty, obie grupy podczas podsumowania, przedstawiły argumenty przemawiające za tym, że działania polityczne, a także próba zbrojnej samoobrony przed „utrwalaczami władzy ludowej” miały ogromne znaczenie dla spowolnienia wprowadzenia na ówczesnym terytorium RP stalinowskich rządów i pozwoliły ugruntować wśród Polaków podstawę walki o niepodległość, której skutkiem było obalenie ustroju komunistycznego w 1989 roku.
Debatę, otworzył dyrektor Krakowskiego IPN pan dr Marek Lasota a poprowadził dr Maciej Korkuć z IPN Kraków. Patronat honorowy nad tym wydarzeniem objął Przewodniczący Rady Miasta Kraków Bogusław Kośmider. Drużynę IV LO w Olkuszu do debaty przygotowywał pan mgr Michał Masłowski.
Debata ta była punktem kulminacyjnym tygodnia obchodów pamięci o żołnierzach wyklętych, który odbył się w IV Liceum Ogólnokształcącym w Olkuszu, a na który oprócz debaty składały się: wystawa prezentująca sylwetki osób związanych z II Konspiracją, prezentacja filmu dokumentalnego o Żołnierzach Wyklętych, oraz spektakl sceny faktu Cezarego Harasimowicza prezentowany w TVP Historia pt. „Tajny współpracownik”.
Po debacie powiedzieli:
Wojtek Kowalski uczeń IV LO:
„Temat Żołnierzy Wyklętych do dziś budzi spór wśród historyków. Wciąż trwa debata nad sensem działań tych politycznych jak i tych militarnych podejmowanych w obliczu kolejnej okupacji. Oczywiście dziś jesteśmy mądrzejsi, ponieważ znamy dalsze wydarzenia i konsekwencje tych działań. Tak politycy jak i żołnierze wyklęci ponieśli ogromne represje ze strony władzy komunistycznej.
Cieszę się, że została zorganizowana tego typu debatę, ponieważ ludzie młodzi szerzej zapoznać sięz tą pomijaną historią i wyrazić na jej temat zdanie.”
Michał Masłowski opiekun grupy:
„Taka debata to świetna okazja do sprawdzenia się uczniów pod względem przede wszystkim wiedzy, ale i również umiejętności dobrego mówcy. Ta dość trudna dyskusja pokazała również, że młodzież bardzo chce poznawać współczesną historię i chce odkrywać losy ludzi o różnych korzeniach politycznych, którzy podjęli się walki o wolną i niepodległą Polskę. Dodatkowo ta debata pokazała, iż nasi uczniowie nie mają żadnych kompleksów, wobec uczniów z Krakowa, a często są od nich lepsi.”